Istorijski prikaz Bošnjaka Plava obuhvata bogatu i složenu prošlost koja se proteže kroz više vekova. Ovaj region je poznat po svojoj etničkoj i kulturnoj raznolikosti, a Bošnjaci su jedan od ključnih naroda koji su oblikovali identitet ovog područja.
Rani Istorijski Periodi
- Srednji vek: Tokom srednjeg veka, područje Plava bilo je pod uticajem različitih država i kulturnih pravaca, uključujući Bizant i srpske srednjovekovne države. Ovaj period je postavio temelje za kasniji razvoj lokalnog stanovništva.
Osmansko Razdoblje
- Osmanlijska vladavina (15. vek – 19. vek): Plav je postao deo Osmanskog Carstva u 15. veku. Tokom ovog perioda, islam se učvrstio kao dominantna religija, a Bošnjaci su postali ključni deo društvenog i političkog života.
- Sistem milleta: Pod osmanskom vlašću, Bošnjaci su imali određenu autonomiju kroz millet sistem, što im je omogućilo da održavaju svoju kulturu i religijske prakse.
- Edukacija i kultura: Razvijale su se obrazovne institucije, a tradicija narodne muzike i pesništva je procvetala.
Austro-Ugarska i Prvi Svetski Rat
- Austro-Ugarska okupacija (1878-1918): Tokom ovog perioda, Bošnjaci su se suočili s promenama u administraciji, ekonomiji i kulturi. Mnoge društvene institucije su reformisane, a obrazovanje je postalo pristupačnije.
- Društvena organizacija: Bošnjaci su osnovali različite kulturne i prosvetne udruge kako bi očuvali svoj identitet.

Drugi Svetski Rat i Socijalistički Period
- Drugi svetski rat: Tokom rata, Bošnjaci su se našli u teškoj situaciji, suočeni s različitim ideološkim i nacionalnim sukobima. Mnogi su pretrpeli gubitke i stradanja.
- Socijalistička Jugoslavija: Nakon rata, Bošnjaci su postali deo nove socijalističke federacije. Tokom ovog perioda, postavili su temelje za modernu bošnjačku nacionalnu svest i kulturnu identifikaciju.
Ratovi 1990-ih
- Raspad Jugoslavije: Tokom ratova devedesetih, Plav i Gusinje su bili pogođeni sukobima. Mnogi Bošnjaci su pretrpeli nasilje, progon i izbeglištvo.
- Obnova i povratak: Nakon rata, započela je obnova zajednice, uz napore da se očuvaju kulturni i vjerski identiteti.
Savremeno Doba
- Kultura i identitet: Danas, Bošnjaci u Plavu nastavljaju da neguju svoju tradiciju, jezik i kulturu kroz različite manifestacije, udruženja i obrazovne programe.
- Društvena kohezija: Plav je poznat po suživotu različitih etničkih i religijskih zajednica, što doprinosi bogatstvu lokalne kulture.
Zaključak
Bošnjaci Plava imaju bogatu i složenu istoriju koja je oblikovana različitim političkim, kulturnim i društvenim uticajima. Njihova sposobnost prilagođavanja i očuvanja identiteta kroz vekove čini ih ključnim delom kulturnog mozaika ovog kraja.

Izvor: Šefkija Bećiragić